Sociale deelname aan de muzikale uitvoering

Referentie:

Hoondert, Martin J. M., “Muziek die ertoe doet. Over de ervaring van muziek als betekenisvolle structuur”, in: Vugt, Joost van (red.), Meer dan ontspanning alleen. Over het belang van muziek, Budel: Damon, coll. Soeterbeeck Programma Nijmegen, 2010, 80 p.

 

Plaatskenmerk:

Eigen bibliotheek

 

Extract:

“Dit onderscheid (tussen ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur, tussen ‘kunst’ en ‘entertainment’) gaat uit van muziek als ‘werk’ met analyseerbare kwaliteiten. Deze benadering doet geen recht aan de muzikale ervaring die, zeker ook bij populaire muziek, multisensorisch is. Ik stel dan ook voor, in navolging van onder meer Christopher Small, muziek niet te benaderen als werk (…) maar als performance. Small spreekt daarom niet van ‘music’, maar gebruikt consequent het werkwoord ‘to music’ als aanduiding van ‘taking part in a musical performance’. Deelnemen betekent voor Small zowel uitvoeren, luisteren, dansen en componeren, als kaartjes verkopen aan de kassa van een concertzaal en het schoonmaken van het podium. (p. 76)

(…) Betekenissen ontstaan in en door de performance. Deze betekenissen zijn niet geïsoleerd, zijn niet gebonden aan het individu, maar zijn altijd sociaal gevormd. Het proces van betekenistoekenning aan muziek is een sociaal proces. De betekenissen ontstaan in het netwerk van allen die betrokken zijn bij de act van ‘to music’. (p. 76-77)

(…) De muzikale performance realiseert een netwerk van menselijke relaties, echter niet zozeer de relaties zoals die daadwerkelijk bestaan, maar ideale relaties waarnaar we verlangen. Het betreft hierbij niet alleen relaties tussen mensen onderling, maar ook relaties met ons eigen lichaam, de kosmos, en de ons overstijgende wereld. Tijdens een muzikale uitvoering bereiken de gewenste relaties een virtueel bestaan, zodat de deelnemers deze kunnen ervaren alsof ze daadwerkelijk bestaan. Daarmee krijgt muziek het karakter van een ritueel. Niet alleen worden deze relaties tot een virtueel bestaan opgewekt, ze worden ook ‘explored, affirmed, and celebrated’, aldus Small.” (p. 77-78)

 

Commentaar:

De waarde van muziek zit niet alleen in de muziek zelf, maar vooral ook in alle aspecten die een bijdrage leveren aan het realiseren van het gehele muzikale ritueel. Hierdoor krijgt het ingewikkelde terrein van muzikale waarden een sociaal randje. Een onderdeel dat in deze visie op muzikale waarden nog onderbelicht lijkt, is het begrip kwaliteit. Wellicht is er een verband tussen de diepgang van de muzikale beleving en de kwaliteit van alle onderdelen van de act van ‘to music’. (STAP 3: Relevant boek via Eigen bibliotheek)